1. Proteza dhe kirurgji plastike, 3000 para Krishtit

Përpjekjet e para për të korrigjuar të metat e paraqitjes datojnë që në kohët më të lashta dhe ato nuk ishin të pasuksesshme. Një shembull është një protezë gishti egjiptiane që nuk ishte vetëm estetike, por gjithashtu mjaft efektive. Një shembull tjetër është nga India e lashtë: që nga viti 800 para Krishtit, ata mund të rregullonin formën e hundës, duke përdorur lëkurën nga balli ose faqet.

2. Sistemi i kanalizimit, 2600 para Krishtit

Instalimet më të hershme të ujërave të zeza i përkisnin qytetërimit të Luginës së Indit: në Mohenjo-daro, kishte tualete publike dhe një sistem kanalizimesh të qytetit. Kanalizimi gjithashtu njihej në Babiloninë e lashtë, disa qytete kineze dhe në Romë, ku u vu në zbatim një projekt inxhinierik kolosal i quajtur Cloaca Maxima (“Kanalizimet më të mëdha”), i cili mbijeton deri më sot.

3. Bateria, 2500 para Krishtit

Bateria e Bagdadit është një “tenxhere” qeramike që përmban një tub bakri me një shufër hekuri brenda. Replikat e kësaj baterie janë me të vërtetë të afta për të krijuar tension. Ndoshta babilonasit e lashtë e dinin metodën e galvanizimit, për të cilën u përdorën këto enë, edhe pse skeptikët argumentojnë se ato shërbenin vetëm për të ruajtur dorëshkrime.

4. Flakëhedhësi, 420 para Krishtit

Prototipi i kësaj arme të frikshme u përdor për herë të parë në Betejën e Deliumit. Flakëhedhësi i lashtë, ose “zjarri grek”, ishte një tub bakri i përdorur për të projektuar një përzierje të lëngshme e të djegshme. Ajri i kompresuar ose shigjetat e mëdha shërbenin si forcë lëvizëse.

5. Ora me alarm, 400 para Krishtit

Filozofi grek Platoni përdori një orë uji që mund të lëshonte një sinjal të fortë, për t’i kujtuar se ishte koha për të filluar leksionet. Alarmet me ujë u zhvilluan më tej në Romën e lashtë dhe në Lindjen e Mesme. Orë mekanike me alarm që ishin në gjendje të binin në një kohë të caktuar të ditës u shfaqën së pari në Kinë në shekullin e 8-të pas Krishtit dhe erdhën në Evropë në shekullin e 14-të.

6. Robotët, 323 para Krishtit

Prototipet e robotëve modernë ishin figura femrash të montuara në farin e ishullit të Pharos. Në intervale të rregullta kohore, ato ktheheshin dhe godisnin këmbanat. Natën, ato lëshonin tinguj me zë të lartë, duke paralajmëruar detarët për afërsinë e bregut. Shumë më vonë, në shekujt e 17 dhe 18, makinat e quajtura automatë fituan popullaritet në Evropën Perëndimore. Ata ishin mekanizma me orar, të bëra për t’u dukur si njerëz ose kafshë, dhe të afta për të kryer veprime të ndryshme.

7. Dyer automatike, shekulli i 1 pas Krishtit

Dyert automatike të tempullit tashmë njiheshin në Greqinë e Lashtë. Në atë kohë, ato komandoheshin nga aeolipili i Heroit, prototipi më i vjetër i motorit me avull. Një zjarr ndizej në altar, nën të cilin fshiheshin tuba me ujë. Avulli aktivizonte një sistem blloqesh të lidhur me dyert. Kjo krijonte një iluzion të magjisë, e cila ishte vetëm për dobi të priftërinjve.

8. Makineria e shitjes, shekulli i 1 pas Krishtit

Në kohën tonë, makinat shitëse, mund të shesin çdo gjë që mund të imagjinohet, nga lodrat tek picat e sapopjekura. Në kohën e Heroit të Aleksandrisë, ju mund të blinit ujë të shenjtë për të larë duart tuaja në tempuj, pikërisht prej tyre. Pas depozitimit të një monedhe në pajisje, vihej në lëvizje një mekanizëm që lëshonte një pjesë të ujit tek blerësi.

9. Rrugëmatësi, shekulli i 1 pas Krishtit

Një instrument për matjen e distancës së udhëtuar nga një automjet ose rrugëmatësi, ndoshta ishte shpikur nga Arkimedi i Sirakuzës. Rrugëmatësi i parë duket se ishte një seri rrotash të vogla me numra që tregonin gjatësinë e distancës së udhëtuar nga mjeti. Një pajisje e ngjashme u shpik edhe nga filozofi dhe dijetari kinez Zhang Heng.

10. Sizmoskopi, 132 pas Krishtit

Një tjetër shpikje e Zhang Heng është një sizmoskop që mund të reagojë ndaj një tërmeti të ardhshëm. Ishte një ndërtim mjaft i çuditshëm, por i saktë: një top prej bronzi projektohej nga një prej 8 tubave të formuar si koka dragoi, dhe binte mbi kokën e një zhabe metalike korresponduese që rrinte poshtë tyre, duke treguar drejtimin nga ku po vinin tronditjet.

11. Kompjuteri, 100 para Krishtit

Mekanizmi Antikythera konsiderohet si një “kompjuter i lashtë”, sepse kjo pajisje mund të gjurmojë lëvizjen e trupave qiellorë dhe të parashikojë eklipset diellore dhe hënore. Gjithashtu përdorej për të llogaritur datën e fillimit të Lojërave Olimpike.

Objekti që mban kjo vajzë duket si një laptop modern, gjë që ofron shumë nxitje për teoritë e ndryshme të komplotit. Sigurisht, nuk kishte laptopë në 100 para Krishtit, dhe ky objekt është me sa duket vetëm një kuti bizhuterish ose një tabletë dylli.

12. Syze dielli, shekulli i 10-të

Besohet se ky objekt u shpik nga Inuitët dhe duhej të mbronte sytë nga “verbëria e borës”. Syzet nuk kishin xham të vërtetë: ato ishin syze të bardha prej fildishi me rreshta të ngushta. Syzet e para me xham të vërtetë (kuarci i tymosur, në fakt) u shfaqën më vonë, në Kinën e shekullit të 12-të. Ato u përdorën për të fshehur shprehjen e fytyrës së përdoruesit dhe jo si mbrojtje nga rrezet e diellit. / Bota.al