Hulumtim i BIRN-it: Aleanca për Shqiptarët e vetmja parti shqiptare që publikon raportet financiare

Ueb faqet e partive funksionojnë si billborde. Ju mund të gjeni gjithçka, nga ringtonet e himneve të partisë, deri te intervistat, kolumnat dhe banderolat, por nëse doni të shihni se sa para kanë shpenzuar gjatë viteve, tentimi te shumica prej tyre do të jetë i kotë.

Verifikimi i BIRN zbuloi se në katër nga gjashtë partitë më të mëdha që hynë në parlament, pasqyrat vjetore financiare që kërkoheshin me ligj  ose mungonin ose nuk ishin të disponueshme në faqet e internetit të partive, transmeton News33.

Transparenca është e detyrueshme në fjalimet e partisë, por më pas bie në fjalët boshe.

Transparenca “e muskujve”

Ueb faqja e VMRO-DPMNE

Opozita VMRO-DPMNE ka harxhuar shumë para për reklama dhe propagandë për zgjedhjet e fundit. Por, nëse jeni të interesuar të shihni se si kjo parti, e cila u konsiderua si një nga më të pasurat në vendin tonë, i harxhoi paratë ndër vite, nuk do të gjeni informacione të tilla në faqen e tyre.

“Nuk e di pse. “Do t’u IT sektorit”, – na tha Marija Miteva, e cila është kompetente të sigurojë informacione publike në emër të partisë, pasi paraprakisht zëdhënësi i partisë nuk i ishte përgjigjur as thirrjes, as mesazhit të BIRN.

Dhe ne u përpoqëm të merrnim një përgjigje pse pala, prona e së cilës ishte “ngrirë” nga Gjykata, pikërisht për shkak të akuzës për financim të paligjshëm, nuk ka gjurmë të një raporti financiar në faqen e tyre të internetit. As kërkimi i avancuar nuk ka qenë as i suksesshëm.

Megjithatë, rubrikat “Tweet i ditës”, “statusi në Facebook i ditës” azhurnohen rregullisht, dhe himni i partisë mund të shkarkohet si ringtone. Uebfaqja gjithashtu ka premtimet më të fundit nga fushata e zgjedhjeve të fundit, siç janë ato për “4 miliardë euro në investime të huaja” dhe “pagë më të lartë 25%”.

Verifikimi i BIRN tregoi se në të kaluarën, kur palët nuk ishin bartës të informacionit publik, VMRO-DPMNE nuk paraqiti kopje të pasqyrave vjetore financiare kur u kërkohej nga organizatat e shoqërisë civile, duke u thirru ligjin. Një aktgjykim të tillë kemi lokuar në arkivat e Gjykatës Administrative që prej vitit 2011.

Në të njëjtën kohë, në programin e koalicionit “Rindërtimi për Maqedoninë”, me të cilin VMRO-DPMNE kërkoi zërin e qytetarëve, fjala e përgjegjësisë përmendet në nëntë vende, dhe “transparenca” dhe variacionet e saj në 42.

Në përputhje me angazhimin për transparencë, për të cilin ai është veçanërisht krenar, por edhe i ndjeshëm nëse kritikohet, Lidhja Social Demokrate në një menu të veçantë në faqen e internetit, ka ngarkuar të gjitha raportet për punën financiare nga viti 2015, përfshirë zgjedhjet e fundit parlamentare. Lista përfshin gjithashtu raporte për donacionet e marra.

Por përveç regjistrave dhe raporteve për donacione për ciklin zgjedhor që sa po ka përfunduar, ju nuk mund të shihni sesi partia i shpenzoi paratë vitin e kaluar dhe ndër vite. Ajo ka pasqyrat financiare si një lidhje aktive, por thotë se motori i kërkimit nuk mund t’i gjejë ato.

Sidoqoftë, duke kërkuar në uebfaqen e vjetër, mund të gjesh raporte më të vjetra mbi punën financiare, por për të pasur sukses, duhet të “ecësh” rreth versioneve më të vjetra të faqes së internetit të partisë. Por edhe kështu, linqet për disa raporte do t’ju marrin atë që dini – gabimi 404.

Përgjigjen që do të merrni në ueb faqen e LSDM-së

“Ne kemi ridizajnuar faqen,” na tha Branko Georgievski nga LSDM-ja, duke sqaruar se ky detyrim më parë iu ishte besuar një kompanie, por tani ata e bëjnë vetë. Ata theksuan se të gjitha raportet do të publikohen në faqen e internetit deri nesër më së voni dhe se nëse neve na duhen ndërkohë, ata mund t’i paraqesin tek ne.

Në ueb faqen e BDI mbizotërojnë titujt “Ali Ahmeti u takua me Ministrin e Punëve të Jashtme të Italisë”, “Ali Ahmeti uron Krishtlindjen”, “Ali Ahmeti nga Dibra: vetting për të gjithë”…

Ajo ka Marrëveshjen Kornizë të Ohrit në gjuhën shqipe, dhe madje edhe emrat e sekretarëve shtetërorë të cilët u emëruan ndërsa partia ishte në pushtet ndër vite. Sidoqoftë, nëse doni të kontrolloni sesi partia i shpenzonte paratë çdo vit – kërkimi nuk do të zbulojë asgjë.

Ky është rasti në të dy versionet e faqes në internet: si shqip ashtu edhe maqedonisht. Ne gjithashtu kërkuam një qëndrim nga atje, por nuk arritëm të biem të kontakt.

Është e ngjashme me PDSH, nga ku kryetari i partisë, Menduh Thaçi, hyri në përbërjen e dhjetë parlamentare. Dhe atje faqja në internet është plot me foto nga intervistat e tij, mund të gjenden edhe kolumna, por edhe këtu nuk ka të dhëna se sa dhe si është shpenzuar.

Aleanca për Shqiptarët është, në të vërtetë, e vetmja parti shqiptare që ka hyrë në parlament dhe publikon raporte vjetore financiare për dy vitet, 2018 dhe 2019. Partia u formua në fund të vitit 2016, që do të thotë se mungon vetëm një raport për vitin 2017.

Raportet tregojnë se sa ka shpenzuar për sende të ndryshme nga marrja me qira e hapësirave dhe pajisjeve, shërbimeve dhe ngrohjes. dhe për shërbime të tjera.

Partia e re parlamentare “E majta”, e cila mori mbi 37 mijë vota në zgjedhjet e fundit dhe fitoi dy mandate për deputet, premton të jetë transparente, duke gjykuar nga faqja e internetit ku publikoi raportet vjetore financiare për tre vjet dhe një faturë vjetore. Ka shumë numra në to: nga pagesa e tarifave të anëtarësisë, shpenzimet për shërbime intelektuale, shpenzimet e pagave, etj.

Përveç partive që hynë në parlament, raportet vjetore financiare vështirë se mund të gjenden në faqet e partive të partive të tjera më të vogla.

Ligje të përshtatura për fituesit e zgjedhjeve

Rreth katër ligje rregullojnë përgjegjshmërinë e financave të partive: Ligji për partitë politike, Ligji për financimin e partive politike, Ligji për parandalimin e korrupsionit dhe konfliktin e interesit, dhe Kodi Zgjedhor. Nga viti i kaluar, në fushën e punës financiare, palët duhet të përgjigjen sipas Ligjit për Qasje në Informacionin Publik.

Por ligjet në Maqedoni shpesh ndryshojnë. Motivet e zakonshme por të fshehura pas këtij fenomeni mund të ilustrohen përmes Ligjit për Ndërtim, i cili është ndryshuar 29 herë në 11 vjet. BIRN, në hetimin e saj se si është marrë vula për Hotel Marriott, ka treguar se ndryshimi i provizioneve është bërë për të legalizuar, d.m.th., për të legjitimuar dëshirën e një investitori, i cili në fakt është pas interesit personal ose të partisë së dikujt.

Ngjashëm me Ligjin për ndërtimin, Kodi Zgjedhor ndryshohej shumë shpesh. Nga viti 2006, kur u miratua, deri në shpërbërjen e fundit të parlamentit, ky ligj kryesor ka pësuar 25 ndryshime, ose mesatarisht – dy herë në vit, dmth çdo gjashtë muaj.

Si rezultat i ndryshimeve të shpeshta, aq shumë versione janë në qarkullim që ligjet e rafinuara dhe të harmonizuara me ndryshimet janë një gjë e rrallë, dhe ndryshimet e fundit ndoshta janë të njohura vetëm për ata që i dizajnuan drejtpërdrejt në tryezën e bisedimeve. Fituesit e zgjedhjeve, d.m.th partitë më të mëdha politike, gjithmonë ulen në atë tryezë.

Ligji për financimin e partive politike gjithashtu ka një histori të gjatë. Është miratuar për herë të parë në 2004, hyri në fuqi vitin tjetër, 2005, dhe është ndryshuar shtatë herë deri më tani, dmth shumë më pak se Kodi Zgjedhor. Ndryshimi i fundit i siguruar nga regjistri i Ministrisë së Drejtësisë është bërë në vitin 2018.