Zëvendëskryeministri, i ngarkuar për politikat e qeverisjes së mirë, Arben Fetai,, në intervistën për Alsat, ka dhënë përgjigjet e mëposhtme i pyetur për përpjekjet e qeverisë për të çrrënjosur shfaqjen e korrupsionit dhe abuzimet me pozitën zyrtare në shtet.
Pyetje: Zëvendëskryeministër, cila është masa e parë që do të marrë Qeveria për të parandaluar keqpërdorimin e detyrës zyrtare nga ana e anëtarëve të pushtetit ekzekutiv të kësaj përbërje?
„ Epo, të gjithë pajtohemi që korrupsioni ka arritur nivel alarmant në vend. Sipas Transparency International, indeksi më i fundit kundër korrupsionit, ne jemi diku mes Moldavisë dhe Burkina Fasos. Kjo, natyrisht, është krejtësisht e papranueshme për një vend që aspiron të bëhet pjesë e Bashkimit Evropian. Me të drejtë, shumë miq ndërkombëtarë, duke përfshirë edhe ambasadorët më me ndikim të vendit, po flasin për epideminë e korrupsionit, kancerin e korrupsionit që ka përfshirë të gjitha pjesët e shoqërisë dhe të shtetit. Dhe besoj se duhet të ketë terapi shoku. Një madhësi i përshtatet të gjithëve ose një shkop magjik nuk e zgjidh problemin, sepse nuk ka shkop magjik për këto gjëra. Pra, sa i përket veprimeve konkrete që do të ndërmarrim si Qeveri e re, do të veçoja tre. E para është revizion sistematik në çdo institucion ku dimë se ka pasur, ose kemi marrë njoftime, njoftime, raportime se ka pasur shkelje të pazgjidhura që lidhen me një nivel të lartë korrupsioni, për të nxjerrë përgjegjësit para drejtësisë. E dyta, siç e dini, programi i qeverisë përfshin edhe amendamentin e Kodit Penal, të miratuar pas ndryshimeve të vitit të kaluar, të cilat ishin shumë të dëmshme në luftën kundër korrupsionit, veçanërisht nenet 353, 3535 dhe neni 394, që siç e dini., uli shkallën e dënimeve për krime të caktuara, veçanërisht në fushën e shpërdorimit të detyrës, gjë që rezultoi në një sistem të organizuar të krimit të parashkruar në nivel të lartë korrupsioni. Kjo do të ndryshojë dhe Kodi Penal do të rikthehet në një mënyrë në përputhje me praktikat evropiane dhe kuadrin anti-korrupsion të Bashkimit Evropian. Dhe e treta, edhe këtë e thamë, dhe kjo është lartë në programin e qeverisë, do të bëjmë reforma sistematike në sistemin gjyqësor, veçanërisht duke u fokusuar te Këshilli i Prokurorëve dhe Këshilli Gjyqësor. Më në fund këto institucione duhet të lirohen nga ndikimet politike, për të pasur një sistem efikas, një sistem të besueshëm të drejtësisë, sepse si vend që aspiron të anëtarësohet në Bashkimin Evropian, thamë që gjykata e Shkupit apo ajo e Tetovës të jetë njësoj. të besueshëm si gjyqtarët në Berlin apo Bon, që të tërheqim investime të reja, që njerëzit tanë, bizneset tona të kenë siguri juridike dhe që vendi të zhvillohet e të përparojë ashtu siç duhet”, tha zëvendëskryeministri Fetai.
Pyetje: Ka pasur shumë pak bashkëpunim mes institucioneve qeveritare dhe institucioneve të pavarura, si Komisioni për Parandalimin e Korrupsionit, Enti Shtetëror i Auditimit, të cilat vazhdimisht hedhin dritë mbi keqpërdorimet e mundshme. Çfarë do të bëni për të përmirësuar këtë bashkëpunim?
„ Do të thoja se problemi nuk është te bashkëpunimi, por te mungesa e vullnetit politik, që u duk në qeverinë e larguar. Kjo vërtetohet nga shumë dëshmi. Shkalla e zbatimit të strategjisë kundër korrupsionit nga qeveria, shteti, është skandal më vete. Siç dihet, niveli i zbatimit është rreth 10% në nivel të përgjithshëm, dhe shumë institucione e kanë injoruar totalisht këtë strategji dhe detyrimet e saj në këtë kuadër. Është skandal edhe mungesa e investimeve, siç e përmenda edhe më herët, në organet antikorrupsion të vendit. Dimë që Komisioni Kundër Korrupsionit ka plotësuar vetëm dy të tretat e pozitave të parashikuara nga organogrami. Një tjetër institucion që dua të veçoj është Zyra e Konfiskimit të Pasurive Kriminale, e cila funksionon me vetëm dy nëpunës. Në rrethana të tilla, nuk mund të presim që këto institucione që janë në vijën e parë, në front, në luftën kundër korrupsionit të lartë, të kenë rezultate të kënaqshme, kur ato sabotohen vazhdimisht nga qeveria e larguar, nëpërmjet jo-financimit, duke e bërë të pamundur rekrutimin e njerëzve. Kjo duhet të ndryshojë dhe do të ndryshojë me ribalancimin e buxhetit. Besoj se do të kemi shumë më shumë investime dhe shumë më tepër…“, tha Fetai.
Pyetje: Premtoni më shumë buxhet dhe më shumë kuadër për këto institucione?
„ Kemi thënë vazhdimisht, si gjatë fushatës ashtu edhe në vitet e kaluara se do të ketë më shumë investime, do të ketë reforma dhe do të ketë ndryshime të mëdha në fushën e së drejtës.“, tha Fetai.
Pyetje: Në ndërkohë, çfarë do të ndodhë me zyrtarët që janë objektivi i këtyre dy institucioneve? Ka pasur hetime nga Komisioni Kundër Korrupsionit për zyrtarë të pushtetit ekzekutiv dhe nuk ka pasur asnjë përgjegjësi deri më tani, sepse institucionet hetimore, Prokuroria nuk i kanë trajtuar rastet e tyre dhe nuk ka pasur asnjë përgjegjësi, qoftë edhe etike për ta. . A do të vazhdojë të jetë kështu?
„ Besoj se edhe kjo do të ndryshojë shumë shpejt. Siç thashë, do të ketë reforma thelbësore në ligj, përfshirë Këshillin e Prokurorëve, Këshillin Gjyqësor, Akademinë dhe në fakt të gjitha institucionet e sektorit juridik, në mënyrë që ndikimi politik në këto institucione të nuk do të jenë më të pranishme dhe këto institucione do të jenë profesionale, të besueshme, efektive në luftën kundër korrupsionit dhe në zbatimin e ligjit, në fund të fundit, kjo ka të bëjë me shtetin e së drejtës? Kemi ish ministra, ish deputetë, anëtarë shtabesh, shefa kabinetesh,sidomos të BDI-së, desha të them, por këtu është edhe LSDM-ja, si dhe subjektet e tjera që kanë qenë më parë në pushtet, të cilët kanë marrë pothuajse çdo pjesë. të sistemit juridik dhe po e përdorin këtë sistem për të mirën e tyre dhe në drejtim të amnistisë për zyrtarët e tyre. Sepse këtu ka një lidhje të jashtëzakonshme mes politikës dhe drejtësisë, dhe siç thashë, reformat duhet të shkojnë në drejtim të çlirimit të ligjit nga ndikimet politike, duke adoptuar elemente të vettingut dhe praktikat më të mira europiane në këtë drejtim.“, tha Fetai.
Pyetje: Qytetarët në masë të madhe ndoshta nuk i vërejnë keqpërdorimet tjera që mund të bëjnë anëtarë të pushtetit ekzekutiv, nga zyrtarë të tjerë, por ajo që është evidente dhe e përsëritur vazhdimisht gjatë fushatave zgjedhore dhe jashtë saj është keqpërdorimi i automjeteve zyrtare. Konkretisht po pyes nëse keni zgjidhje për këtë problem?
„ Personalisht mendoj se ndikimi në buxhetin e shtetit i këtij fenomeni, i këtij problemi është i vogël, por e kuptoj acarimin në një masë të madhe të qytetarëve, sepse bëhet fjalë për taksat e tyre, pasi si taksapagues, njerëzit me të drejtë mërziten kur ata shikoni se si zyrtarët shtetërorë i keqpërdorin automjetet zyrtare të shtetit për qëllime private. Unë personalisht nuk kam përdorur veturë zyrtare jashtë orarit tim të punës, e aq më pak për qëllime private dhe kjo duhet të jetë në fakt normë dhe sipas kodit etik të qeverisë, për të cilën është përgjegjës Ministri i Drejtësisë dhe që parashikon dënime, vërejtje etj. në raste të tilla shkelet kodi etik i Qeverisë“, u përgjigj Fetai
Pyetje: Domethënë, dënimi prej 20 eurosh nuk është dënim i madh?
„ Po ashtu është. Por këtu besoj se zgjidhja është shumë e thjeshtë, mjafton të kesh vullnet politik, ka praktika ekzistuese për ta bërë këtë fenomen më të dukshëm dhe më problematik për ata zyrtarë që keqpërdorin me resurset shtetërore. Kosova p.sh ka targa “Z” për veturat zyrtare, gjë që në njëfarë mënyre e bën të pamundur përdorimin e këtyre veturave për qëllime private, pasi për të gjithë është e qartë se automjeti në fjalë është automjet shtetëror dhe kur një “Z. Automjeti kalon kufirin për shembull drejt Shqipërisë apo Maqedonisë së Veriut, atje në Kosovë media e problematizon dhe më pas nuk përsëritet.“, tha Fetai.
Pyetje: A mund ta zbatojmë këtë zgjidhje?
„ Besoj se është shumë e lehtë të zbatohet kjo zgjidhje, në atë mënyrë që automjetet zyrtare të identifikohen shumë lehtë, qoftë përmes targës siç është rasti në Kosovë me një “Z”, një targë me ngjyrë si taksitë në vendin tonë.dhe besoj se presioni i qytetarëve, presioni i medias duhet të drejtohet në atë mënyrë që fenomene të tilla, që janë abuzimi me taksat e qytetarëve, të mos përsëriten. Le të mos ndodhin në të ardhmen“, tha Fetai./AlsatM/
