SHOQATA AKADEMIKE E SHQIPTARËVE PËR SHKENCË DHE ART
• Akademia jonë kërkon heqjen e librave fyese dhe denigruese për thesarin, traditën, trashëgiminë tonë kulturore. Në këto libra, nxënësit tonë, i tërë kombi, fyhet e nënçmohet.
• Librat janë pa vlera mësimore, me përzierje gjuhësh, përkthimesh, me këngë, këngëtarë, emërtime, që nxënësit shqiptarë s’i kanë, kënduar, dëgjuar asnjëherë, valle që s’i kanë luajtur asnjëherë, as ata, as prindërit, as katërgjyshërit e tyre.
• Kërkojmë nga arsimtarët, prindërit që të mos i përdorin këto libra
• Në libra, në mënyrë të vrazhdët shkelen të drejtat tona kushtetuese, shkelet identiteti ynë, shkelet krenaria jonë kombëtare.
• Për nxënësit shqiptarë ka këngë shqipe sa ka këngë rome, këngë sërbe
Shkaqet;
Shqiptarët renditen si popull Musliman? Tradita e valleve islame, ilustrohet me një çift shqiptar me veshje kombëtare!? “Këngë popullore shqiptare dhe rome, jepen së bashku me një titull, faqe 29,VII.
Përkthim i çoroditur si që vijon; Me “këngë shqiptare të qytetit të vjetër” ( староградски песни) –“Nevestinsko„ është valle origjinale e femrave në të cilën tregohet dinjiteti, Mariovska tresenica” është një lojë e femrave. etj
Shoqata Akademike e Shqiptarëve për Shkencë dhe Art, duke u nisur nga synimet programore, Statuti, vizioni, si trup më i lartë për hulumtime shkencore i shqiptarëve në RVM , me ekspertët e saj, bëri analizën e librave, kësaj rradhe të lëndës së arsimit muzikor të nxënësve shqiptarë në Maqedoninë e Veriut të shkollës 9 vjeçare.
Metoda e punës
Është përdorur analiza e dokumentacionit, shfletimi faqe për faqe i librave në faqen zyrtare https://www.e-ucebnici.mon.gov.mk/ , që është faqja e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës së RMV-së. Shumica e këngëve ka vetëm një fjalë në gjuhën shqipe në fillim të faqes “me dëgjim”
Në fund, nga materiali i analizuar, japim rekomandimet tona.
Ajo që vërejtëm ne është një turp , një fyerje e popullatës shqiptare në Maqedoni, fyerje e trashëgimisë sonë kulturore, turp për elitën politike që na udhëheq, turp për elitën shkencore dhe arsimore në RMV.
Për analizë përdorëm librat e arsimit muzikor për klasat VI,VII dhe IX
I. Le të fillojmë me librin e klasës VI.
Autorë: Sllavjanka Dimova . Vera Angellovska dhe Marina Vasiq – Stefanovska
Përkthyes: Blerim Muhagjeri
Redaktor profesional: Prof.dr. Asllan Hamiti
Lektor i botimit në shqip: Mr. Ismail Hamiti
Me vendim për lejimin dhe përdorimin e librit mësimor në lëndën e arsimit muzikor për kl. e 6 të në shkollën fillore nëntëvjeçar me nr 22-1109/1 të datës 23.06.2011 të sjellë nga Komisioni Nacional për Tekste Mësimore
Librin mund ta gjeni në ; chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.e-ucebnici.mon.gov.mk/pdf/Muzicko_6_alb.pdf, shikuar me 14.11.2023
Fillojmë me këngët:
ЗА СИТЕ ДЕЦА / PËR TË GJITHË FËMIJËT :sipas dëgjimit, këngë për atdheun, Muzikën dhe tekstin: Miodrag Neçak
Vijon teksti; Како сонце жолто, сјајно од небо што свети, и ја гали мојта земја, мојте полиња. Како месечко што фрла од сребро прашина, така детска смеа гали, радост дарува. После ноќта, денот иде, светлина ни носи, после суша, дождот врне, вода налева. После тага, радост иде, среќа бескрајна, Teksti ynë; faqe 6. Pra shikoni se sa tekst ka në gjuhën shqipe dhe sa tekst ka në gjuhën maqedonase, një huti për nxënësit, një tallje dhe nënçmim nacionalist. Cinizmi shihet ku detyrat jepen në gjuhën shqipe
Këngë solmizuese; Цртичка, главичка, полна празна одлучи! До, до, си, си, ла, ла, сол, ре, фа, ми, ре, ла, си, до. Detyrë: 1. Në fletoren tënde të muzikës shkruaje shkallën!
Intervalet, terca mësohen me pentagram të shoqëruar me tekst në gjuhën maqedonase, faqe 13-14,
Foto. 1. Si mësohet terca? Distanca melodike prej katër tonesh quhet tercë. Cinizmi me një fjali në fund në gjuhën shqipe, faqe 14
Скокни, рипни четири, faqe 15
Foto 2. Ja si i këndojnë nxënësit shqiptarë intervalet, faqe 14
Cтojaн ми болен лежеше, këngë popullore, me pentagram me nota me tekst në gjuhën maqedonase
Ushtrime dhe këngë melodike me tekstet për intervalin Ushtrimi melodik nr.1
Лубовна приказна, Собрале ми се набрале, faqe 22, shiko foton nr. 1
• Есен (me nota) faqe 25
• Шеќерна мелодија faqe 26
• Në libër pasqyrohet krijimtaria e Zapro Zaprovit, shkatërruesit të Akademisë Pedagogjike në Shkup, inspirues i protestave të studentëve kundër propozim ligjit për Fakultetin Pedagogjik në vitin 1997, nxitësit të urejtjes ndaj Shqiptarëve.
• Елко, елко (me dëgjim), Зима (me dëgjim), faqe 35 vetëm fjala me degjim është në gjuhën shqipe
• “Nevestinsko, “Mariovska tresenica”, “Kopaçka”, “Tropnalo oro”, “Sretselo”
• “Sretselo” është valle karakteristike për zonën e Povardaries. Përmes këngëve (“Ova e sello”, “Siten kamen do kamena”, “Snoshti te prativ na voda qerko”, “Shto sobir mi se sobrallo”) dhe valleve, paraqitet jeta e përditshme fshatare dhe ngjarjet në mes të fshatit si qendër të jetës sociale të të rinjve. Faqe Виножито (dëgjojmë dhe këndojmë një këngë për natyrën) faqe 46
• Ајде Милке да бегаме (me dëgjim)-
• Си беше еднаш едно време, Мојата Вони Иреку океанот, faqe 59
• Сввши Кирил и Мeшодиј (me dëgjim) faqe 61
• Me këngë në pushim „Летаме” (dëgjojmë dhe këndojmë me dëgjim) Muzika: Boro Majdanac teksti: Ognen Nedellkovski
Ja si shpjegohet Sharkia ; Притисни Ги жиците со левата рака шаркијата ќе даде музика што се сака Тонови нежни за љубов песна за срце што ми плени една Весна.
Gjithsej përmenden 16 emra të autorëve maqedonas dhe serbë. Nuk kemi asnjë kompozitor shqiptar, nuk ka veshje të shqiptarëve, nuk ka muzikë popullore shqiptare. Domethënë nxënësit mësojnë se ne nuk kemi asgjë, as muzikë, as lojëra, as veshje, as këngë. Pra, jemi pa trashëgimi kulturore.
II.
Arsimi fillor nëntëvjeçar
Autorë: Froska Sapunxhieva. Flurim Zulfija. Veselinka Maxharova. arsimi muzikor. për klasën vii, viti i botimit 2022
Përkthyes, Shpresa Ismaili
Redaktor professional Dardan Braimi
Me vendimin e Komisionit Kombëtar për Tekstet Shkollore për Arsimin Fillor dhe të Mesëm në Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë së Veriut, nr. 26-1107/1 të datës 09.07.2020, miratohet përdorimi i këtij libri shkollor.
Libri fillon me këngë maqedonase
• Другартсво, vetëm tituli i përkthyer në shqip
Foto 3. Kështu janë të gjitha këngët që duhet t’i këndojnë fëmijët tanë, nipa e mbesa. Përkthehet vetëm titulli në gjuhën shqipe.
Kënga e shoqëruar me nota , është me tekst në gjuhën maqedonase.
Во природата, po ashtu me tekst në gjuhën maqedonase, pra nxënësit duhet ta këndojnë maqedonisht, kurse duhet ta recitojnë shqip . Kënga është e përkthyer në turqisht e pastaj në shqip e serbisht.
Foto 4. Në faqen 23 kemi këngë turke dhe rome, këngë vllehe dhe serbe.
• Детска Желба, e papërkthyer
• Татковино , e papërkthyer
• Овчарска песна e përkthyer njëherë turqisht pastaj shqip
• Приспивна песна
• Këndohet me tekst maqedonisht
• Këngë turke dhe rome
• Këngë vllehe dhe serbe
• Свирам весело, tekst maqedonisht me nota
• Kënga shqipe me nota, Çesk Zadeja nuk është përkthyer
• Forma dypjesore- me hyrje shqip, shembull kënge me nota e tekst maqedonisht
• Këngë vllehe , me dëgjim
• Këngë rome, me dëgjim
• Сака медо мед да јаде,
• Këngë boshnjake
• Све је пошло наопако, këngë serbe
• Blagica Pop Tomova, Vesna Ginovska
• Dordoleci me nota- vetëm fjala “me degjim” në shqip teksti e kënga maqedonisht
• Këngë turke me dëgjim
• Kënga shqipe, Babagjyshi me dëgjim
• Stojan Stojkov
• Денес насадив дрво
• Gomari i Xha Fezës
• Valle maqedonase
• Моја домовино, serbisht me nota e tekst
• Kënga shqipe me nota
• Luaj me diellin
• Kënga shqipe me nota, O ti det
Përfundimi ynë:
Libri ka gjithsej 15 këngë maqedonase, 4 këngë shqipe , 14 këngë serbe, turke,vllehe, boshnjake.
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.e-ucebnici.mon.gov.mk/pdf/Muzicko_7_albanski.pdf, e shikuar më 14,11.2023
Klasa e 9
Autorë: Slavjanka Dimovska, Vera Angelovska, Marina Vasiq -Stefanovska
Përkthyes: Arbana Qormemeti
Redaktor profesional: Dardan Braimi
Me vendim nga Komisioni Nacional për Tekste Shkollore 2021, shikuar në web më 14.11,2023
• Земјo моја, me tekst vetën në maqedonisht
•
• Foto 5.Shikimi ynë: Të gjitha këngët që renditen më poshtë me titull në maqedonishte janë kështu si kjo në faqen 1. Vetëm titulli është i përkthyer, pra një mënyrë tallëse.
• What a wanderfool word
• Kënga Nënë Terezë, Musa Piperku, shqip, me përkthim në maqedonisht të tekstit
• Manastir Turkusu
• Kori i fshatarëve. N.Smetana
• Tanca mea,vllehe
• Ederleyi, rome
• Ко удара тако позно, serbe
• Sinkopa- me këngë me tekst maqedonisht
• Момче мало ѓаволо, me tekst maqedonisht
• Заспало моме, po ashtu
• Что ми е мило ем драго
• Не си го продавај коло чифлгот,не стој доне донке
• Oh sa gëzim- shqip
• lijarçe
Tradita dhe zakonet e popullit musliman
Shqiptarët popull musliman???!!!. Në tekst më poshtë jepet një valle të një çifti shqiptar me veshje kombëtare.
• Dojde romski den
• Cantic ti- vllehe
• Dasma e Galicnikut
Tradita e dasmës islame??? faqe 37-8
Këtu të gjitha traditat e dasmave siç janë ato boshnjake, rome, turke , serbe i paraqet si të veçanta me tituj, kurse traditën e dasmës sonë e paraqet si pjesë e traditës islame me nëntitull – (cinizmi këtu është i qartë).
• Tradita e dasmave shqiptare si nëntitull i Tradita e dasmave islame
• Tradita turke e dasmës
• Tradita e dasmës boshnjake
• Rome, Serbe
Veshjet popullore nga Tetova, Galiçniku, Prilepi, Shkupi, Mariova, Krusheva, Koçani Kumanova
Pse nuk ka veshje të shqiptarëve?
Përfundime;
Akademia jonë duke shfrytëzuar të menduarit kritik nxjerr këto përfundime:
1. Tekstet janë fyese, me nënçmim të hapur të gjuhës, trashëgimisë kulturore, traditës dhe foklorit tonë muzikor. Shqiptarët , trashëgimia dhe dhe thesari i tyre kulturor trajtohet si popull dhe traditë muslimane edhe si dasëm islame. Thuhet se dairja është instrument që përdoret në mënyrë primitive nga romët etj. Fyese për romët, por dihet se dajren më së tepërmi e përdorin shqiptarët, kurse romët janë mjeshtër të saj.
2. Nga tekstet shihet se nxënësit duhet t’i këndojn notat muzikore me tekste dhe këngë maqedonase
3. Nuk përmendet asnjë këngëtar shqiptar, as kompozitor, as këngëtar operash, as valle, 2 a 3 jepen vetëm në foto pa shkruar as dy rreshta për ata. Përkundrazi tekstet janë me nga 15-20 emra të atyre maqedonas dhe serbë
4. Shpesh brenda një faqeje ka 4 përkthime, 4 tekste në gjuhën shqipe, turke, rome, maqedonase. Bëhet pyetja a përkon kjo me normat e pedagogjisë, psikologjisë, a është kjo një maltretim për nxënësit, huti?
5. Me pak përjashtime, 80% e materialit të librave për nxënësit shqiptarë është tekst në gjuhën maqedonase, kurse 95% e këngëve janë me pentagram të shoqëruar me tekst në gjuhëm maqedonase. Pra, nuk mund të gjesh asnjë fjalë për Nexhmijen, Mirandën, Hanifen, Grubin, Gonxhe Manakun, Meritën, Shkurten…Xheladin Zeqirin, Emin Durakun, Grupin Zajazi, Shotën, Vallen e Rugovës,Tropojës etj. Asgjë….
6. Gati çdo gjë që jepet në gjuhën shqipe, duke ndjekur ligjin për përdorimin e gjuhëve, përkthehet në maqedonisht
7. Publikisht pyesim se ku jemi ne të gjithë? Ku është Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në RMV prej ku s’kemi as autorë librash as të historisë, as të arsimit muzikor, as recensentë, as…
Ku është Fakulteti i Arteve, Ansambli i Valleve Popullore? Ku janë ata që kanë ide të mëdha që pa punë, pa dije, duan të shndërohen në Akademi të Shkencave? Kush janë ata anëtarë të Komisionit të librave, recensentë, ministra shqiptarë që lejojnë këtë mjerim? Duam që Ministria e Arsimit të deklarohet publikisht për këte skandal!
8.Akademia jonë disa herë i ka dërguar letër Ministrit të Arsimit që të ofrojë përvojën e vet akademike për përpilimin, recensioneve të librave shkollorë. Nuk kemi marrë përgjigje. E përsërisim edhe një herë gatishmërinë tonë publikisht.
9. Ne kërkojmë fuqishëm heqjen e librave fyese dhe denigruese për thesarin, traditën, trashëgiminë tonë kulturore. Nxënësit tonë, i tërë kombi fyhet e nënçmohet.
10. Librat janë pa vlera mësimore, me përzierje gjuhësh, përkthimesh, me këngë, valle, emërtime, që nxënësit shqiptarë s’i kanë dëgjuar asnjëherë, valle që s’i kanë luajtur asnjëherë as ata as prindërit, as katërgjyshërit e tyre.
10. Kërkojmë nga arsimtarët, prindërit që të mos i përdorin këto libra
11. Me këto libra, mënyrë të vrazhdët shkelen të drejtat tona kushtetuese, shkelet identiteti ynë, shkelet krenaria jonë kombëtare.
Tetovë,14.11.2023
Ekspertët e Shoqatës Akademike të Shqiptarëve për Shkencë dhe Art në RMV
