“Një hetim paraprak i kryer nga autoritetet kineze nuk ka gjetur prova të qarta të një transmetimi nga njeriu te njeriu i coronavirusit të ri të identifikuar në Wuhan, Kinë”.
Ky është njoftimi i Organizatës Botërore të Shëndetit (OBSH) në Twitter më 14 janar.
Me kalimin e kohës, deklarata e OBSH-së padyshim tingëllon naive dhe tragjikisht e papërgjegjshme. Nga ana tjetër, më pak se 50 raste u konfirmuan në atë kohë në Kinë, dhe vetëm dy jashtë saj, në Japoni dhe Tajlandë.
Vetëm tre javë më vonë, më 4 shkurt, 204 raste u konfirmuan jashtë Kinës, përfshirë 2 vdekje.
Një justifikim i OBSH-së, mund të jetë se kjo organizatë përçoi vetëm informacionet që mori nga autoritetet kineze. Por a nuk është problemi ky? Regjimi komunist kinez është famëkeq për censurimin e tij masiv si dhe për mbulimin e tij në epideminë SARS 2003/2004, e cila ka marrë gati 800 jetë njerëzish, kryesisht në Kinë, transmeton Telegrafi.
Në ndërkohë, u zbulua një pasuri informacionesh duke sugjeruar se Partia Komuniste e Kinës, e udhëhequr nga Xi Jinping, po fsheh informacionin kryesor për natyrën e sëmundjes së shkaktuar nga coronavirusi i ri SARS-CoV-2, numri i të infektuarve dhe të vdekurve – dhe madje edhe duke thënë se jetë në Kinë është kthyer në normalitet.
Presidenti amerikan Donald Trump me siguri e pati këtë në mendje kur bëri kritikën më të ashpër të OBSH-së deri më tani, duke e quajtur atë “Kinë-centrike” në përgjigjen e tij ndaj pandemisë së coronavirus dhe duke deklaruar se ata “me të vërtetë dështuan”.
“Ata e kishin gabim. Shumë vonë ata shpallën një pandemi, dhe ata duhet të kishin bërë shumë më herët. Besoj se është mirë kur organizata të tilla funksionojnë mirë, por në këtë rast ata bënë gjithçka keq dhe anuan nga Kina. Ne do të ndalojmë financimin e OBSH-së”, kërcënoi ai.
OBSH u përgjigj, duke thënë se ishte “absolutisht thelbësore” të punosh ngushtë me Kinën në fazat e hershme të epidemisë për të fituar “qasje të plotë në gjithçka që është e mundur, të marrësh terren dhe të punosh me kinezët për ta kuptuar këtë”.
Sigurisht se është e qartë se organizatat ndërkombëtare si OBSH ose KB duhet të balancojnë me kujdes dhe të bien dakord për kompromise kur merren me krizat në vendet autokratike, qofshin ato epidemi, luftë civile apo përndjekje të minoriteteve. Sidoqoftë, është e qartë se OBSH-ja nuk ka fituar qasje në të gjitha informacionet në dispozicion të regjimit kinez. Dhe pyetja është, a ka qenë me të vërtetë përparësia e tyre të jesh avokat i Pekinit?
Pekini përsëriti në janar se gjithçka ishte nën kontroll, OBSH i lavdëroi ata
Ndërsa rastet e coronavirusit ishin duke u grumbulluar, autoritetet këmbëngulën që infeksioni ishte “nën kontroll”, dhe institucionet mjekësore mohuan me këmbëngulje që ekzistonte një transmetim njeri-në-njeri.
Komiteti Krahinor Shëndeti në Hubei urdhëruar institucionet vendore të mos publikojnë informacion rreth të infektuarve.
Në fund të fundit, në momentin kur OBSH bëri pretendimin tepër të papërgjegjshëm se nuk kishte prova të transmetimit nga njeriu në njeri, numrat zyrtarë të infektuar në Wuhan ishin ngrirë në mënyrë të pashpjegueshme në 45 raste, megjithëse rastet e para në pjesën tjetër të Kinës dhe vendeve fqinje tashmë kishin filluar të shfaqeshin. Gjatë gjithë kësaj kohe, banorët e Wuhan ishin të lirë të linin qytetin dhe të udhëtonin në pjesë të tjera të Kinës dhe jashtë saj, dhe njerëz nga pjesë të tjera të vendit vizituan qytetin.
Por në tre javët e para të janarit, para prezantimit të karantinës, rreth 7 milionë njerëz kishin kaluar ose ishin larguar nga Wuhan, sipas New York Times. Pasojat e kësaj përhapje të lirë në fillim të epidemisë janë të pakuptueshme.
Pse OBSH nuk e ka kritikuar mënyrën se si u arrestuan mjekët?
Kujtojmë se tetë mjekë në Wuhan u arrestuan në janar për “përhapjen e thashethemeve” për një sëmundje të re, dhe pastaj filloi sistemin e censurimit në një normë edhe më të shpejtë se më herët. Njëri nga mjekët, Li Wenliang, vdiq më vonë nga vetë COVID-19, dhe madje vdekja e tij nuk mund të kishte kaluar pa gënjeshtra dhe censurë të dukshme.
Drejtuesi i OBSH: Nuk ka nevojë të ndaloni fluturimet nga Kina
Për më tepër, OBSH refuzoi të shpallte një urgjencë ndërkombëtare shëndetësore më 22 janar, pavarësisht rasteve të konfirmuara në pesë vende të tjera. Me deklarimin e pandemisë, ai në mënyrë të pashpjegueshme priti deri më 12 mars
Në vend të kësaj, OBSH vlerësoi Kinën për “transparencën që tregoi” si dhe vetë përgjigjen ndaj epidemisë. Një fjalë kritike për Pekinin nuk mund të dëgjohej nga OBSH, ndërsa në të njëjtën kohë kritikoi SHBA-në dhe vendet e tjera për ndalimin e fluturimeve nga Kina, pothuajse në sinkron me regjimin kinez.
Shefi i OBSH, Tedros Adhanom Ghebreyesus pohoi më 3 shkurt se nuk kishte nevojë për masa që “pengonin në mënyrë të panevojshme tregtinë ndërkombëtare dhe trafikun”. 12 ditë më vonë ai bëri deklaratën e çuditshme se “armiku ynë më i madh nuk është një virus, por një stigmë që na kthen kundër njëri-tjetrit”. Kujtojmë nga ky virus, më shumë se 100,000 njerëz kanë vdekur deri më tani, dhjetëra mijëra të tjerë janë në respiratorë, ndërsa numri i viktimave është “stigma”, sipas tij.
OBSH do të duhet t’i përgjigjet një seri pyetjesh të pakëndshme
Dhe siç raportohet nga Financial Times muajin e kaluar, zyrtarët shëndetësorë tajvanezë thonë se ata kanë paralajmëruar OBSH-në dhe shërbimet shëndetësore kineze se kanë marrë raporte që mjekët kinezë sëmuren, gjë që është dëshmi e qartë e një transmetimi njeri-në-njeri. OBSH, për fat të keq, e injoroi raportin.
Ndalimi i pandemisë është një përparësi absolute sot. Por kur kjo betejë të mbarojë, udhëheqja aktuale e OBSH-së do të duhet t’i përgjigjet shteteve të saj anëtare të prekura nga pandemia me shumë pyetje të sikletshme. Dhe pyetja më e rëndësishme do të jetë – a duhet të financojë bashkësia ndërkombëtare dhe të mbështetet në një organizatë të kujdesit shëndetësor që në momente kritike shërben si mjet politik i një diktature të fuqishme dhe të fshehtë. Shkrimi i OBSH-së në Twitter do të mbetet një kujtesë e rëndësishme që duhet të bëhen këto pyetje.
